اهدای عضو عملی انسانی و خیرخواهانه است که میتواند نجاتبخش بیمارانی شود که به دلایلی چون ابتلا به بیماریهای گوناگون یا حوادث غیرمترقبه به اعضا و یا نسوج پیوندی نیاز دارند. ۳۱ اردیبهشت ماه در ایران «روز ملی اهدای عضو» نامگذاری شده است و هدف آن آگاهی بخشی در مورد این پدیده است.
تاریخچه پیوند اعضا و نسوج در ایران به سال ۱۳۱۴ باز میگردد. در آن سال قرنیه یک بیمار در یکی از بیمارستانهای تهران پیوند زده شد. پیوند کلیه نخستین بار در سال ۱۳۴۷ در ایران صورت گرفت و پیوند دیگر اعضا و نسوج به تدریج در دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی در ایران انجام شد.
اکنون قریب به ۲۵ هزار نفر در ایران نیازمند پیوند عضو هستند اما به دلیل نبودن عضو کافی برای پیوند روزانه ۷-۱۰ نفر از این بیماران به دلیل نرسیدن به موقع اعضای پیوندی جان خود را از دست میدهند.
اهدای عضو میتواند از فرد زنده سالم، فرد زنده دچار مرگ مغزی و فرد متوفی به بیماران صورت بپذیرد. کلیه و مغز استخوان از جمله اعضایی هستند که میتوانند از افراد زنده سالم به بیماران پیوند زده شوند. نسوجی مانند قرنیه، دریچه قلب، استخوان و تاندون نیز تا ۴۸ ساعت پس از مرگ فرد قابل پیوند هستند.
اما مهمترین منبع برای پیوند اعضا متعلق به بیماران مرگ مغزی است چرا که تمامی اعضا و نسوج قابل پیوند آنان را میتوان به راحتی به بیماران نیازمند عضو پیوند زد.
هر بیمار مرگ مغزی میتواند با اهدای اعضای خود جان ۸ انسان دیگر را نجات دهد. پیوند عضو امری انسانی است که از سوی مراجع تقلید مسلمانان نیز تایید شده است.