طرح با من بخوان
«طرح با من بخوان» چیست:
« طرح با من بخوان» برنامه ای برای ترویج کتابخوانی با کودکان است. این برنامه بر اساس رساندن کتابهای مناسب و با کیفیت به دست کودکان و نوجوانان وآموزش از راه دور به داوطلبان کتابخوانی با کودکان پایه ریزی شده است. هدف آن است که کتابهای مناسب در هر کجا، مدرسه یا خانه با کودکان خوانده شود. بزرگسال، کودک و کتاب سه جزء این برنامه هستند.
شش محور اصلی برنامه «با من بخوان»
- رساندن کتاب های با کیفیت به دست همه کودکان به ویژه کودکان محروم
- استفاده از بلندخوانی به عنوان موثرترین روش خواندن با کودکان
- به کارگیری فعالیت های خلاق ادبی و هنری برای کامل کردن برنامه کتابخوانی
- ساختن کتابخانه های بزرگ با کیسه های کوچک کتاب
- آموزش از راه دور به مربیان و داوطلبان کتابخوانی
- ثبت و بررسی همه فعالیت های کتابخوانی در مراکز گوناگون
موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان پس از سال ها پژوهش درباره تاریخ ادبیات کودکان و جایگاه کتاب های کودک در جامعه، بر این باور است که ترویج ادبیات در میان کودکان و نوجوانان به ویژه از راه کتابخوانی با آ نها می تواند استعدادها و توانمندی های ذهنی نسل آینده جامعه را شکوفا و زندگی آ نها را دگرگون و بارور کند. امروزه بهره مندی از کتاب های با کیفیت ادبی به یک حق روشن برای کودکان و نوجوانان تبدیل شده است. بسیاری از سازمان های این شعار ،(IBBY) بین المللی از جمله دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان در سر لوحه کار «همه کودکان حق دارند کتابهای با کیفیت بخوانند» را که خود قرار داده اند و م بکوشند با یاری سازما نهای ملی خود به آن جامه عمل بپوشانند.
برنامه با من بخوان چه ویژگی هایی دارد؟
- تنها کتاب های با کیفیت و مناسب برای کودکان با گروههای سنی متفاوت در این برنامه خوانده می شوند.
- در برنامه « با من بخوان» افزون بر کتابهای داستانی با کیفیت ادبی و ،هنری، کتابهای غیر داستانی یا اطلاعاتی از گونه های مختلف نیز گنجانده شده است. موضوع بخشی از کتابهای غیر داستان« زیست محیطی» و « مهار تهای زندگی» است.
- کتاب ها از سوی کارشناسان ادبیات کودکان از میان فهرست کتاب های مناسب شورای کتاب کودک و سایت کتابک گزینش می شوند.
- معیار کارشناسان در گزینش کتا بها، برخورداری از کیفیت بالای ادبی و هنری و گوناگونی موضوعی است.
- کتاب ها با در نظر گرفتن مراحل رشد زبانی، عاطفی، شخصیتی، اجتماعی و شناختی کودکان برگزیده می شوند. انعطاف پذیر است،
- برنامه «با من بخوان» می تواند به شکل فردی یا گروهی و یا با توجه به وضعیت هر خانواده یا آموزشگاه تنظیم شود.
- در این برنامه گروههای کتابخوانی پیوسته با دستنامه ها و منابع آموزشی کاربردی و مناسب پشتیبانی می شوند.
- هزینه برنامه، گام به گام تامین میشود و نیاز به بودجه ای سنگین در ابتدای کار نیست.
برنامه «با من بخوان» چه سودمندی هایی دارد؟
- با به کارگیری روش بلندخوانی و تشویق کودکان به خواندن دوباره و نوشتن درباره آن، چهار مهارت پایه سواد: شنیدن، بیان کردن، خواندن و نوشتن دراین گروه سنی تقویت می شود.
- کودکان در فراگیری آموخته های درسی و درک بهتر نکات پیچیده توانمندتر می شوند.
- مادر و پدرها، مربیان و آموزگاران از راه دور با دستنامه ها و سی د یها، گام به گام با ادبیات کودکان، شیوه های درست و موثر خواندن با کودکان و روش های گوناگون فعالیت های هنری و ادبی آشنا می شوند.
- عادت به مطالعه در فضای خانه ها و آموزشگاه ها نهادینه می شود.
- با اجرای فعالیت های ادبی و هنری در هر نشست کتابخوانی شوق و علاقه کودکان به کتابخوانی دو چندان می شود.
- مادر و پدرها و مراکز آموزشی با هر سطح از بودجه مالی می توانند به این طرح بپیوندند. آن ها به تدریج دارای کتابخانه ای بزرگ با کتا بهای مناسب وبا کیفیت می شوند.
- همه تجربه ها ثبت، تجزیه و تحلیل و بررسی می شود و راهکارهای نو به مروجان کتابخوانی ارائه می شود. را اجرا می کنند می توانند در ارتباط با هم قرار با “من بخوان ” مراکزی که برنامه گیرند و برنامه های مشترکی بین مراکز اجرا شود.
- حاصل یک دوره از کار گروهی خانواده ها، مربیان و مروجان کتابخوانی منتشر و در دسترس رهروآن آینده این را ه قرار می گیرد.
کیسه های «با من بخوان»
کیسه های « با من بخوان » در سه رنگ از جنس کتان، با لوگو و شعار «با من بخوان» برای سه گروه سنی: پیش دبستان، سال های نخست دبستان و سال های آخر دبستان است.
در کیسه های «با من بخوان»چه خواهید یافت؟
- کتاب هایی از گونه های مختلف ادبیات کودکان: داستان، غیر داستان و شعر…
- سی دی ها یا جزوه های آموزشی کاربردی برای آموزگاران و برگه های راهنمایی برای پدر و مادران درباره این که چگونه با کودکان کتاب بخوانند.
- پیشنهاد فعالیت های هنری و خلاق برای برخی از کتاب های موجود در کیسه.
- پرسش نام های برای ثبت بازخورد کودکان در نشست های کتابخوانی.
با «من بخوان» برای کودکان کار و محروم
موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان که برای نخستین بار در ایران مجموعه کتاب های «آموزش خلاق کودک محور» را منتشر کرده است، با باورمندی به این شعار که همه کودکان حق دارند از آموزش برابر و کتا بهای با کیفیت برخوردار شوند، صندوق آموزش و توانمند سازی کودکان کار را پایه گذاشت تا به کمک آن، بخشی از محروم ترین کودکان جامعه بتوانند از این مجموعه کتا بها که سواد را از راه ادبیات آموزش میدهند، بهره مند شوند.
اکنون موسسه بر آن شده است که افزون بر ترویج آموزش خلاق کودک محور، با اجرای برنامه «با من بخوان» در این مراکز، کتابخوانی را در میان این کودکان ترویج کند. هدف برنامه « با من بخوان » رساندن کتا بهای مناسب و با کیفیت به دست کودکان محرومی است که در وضعیت معمول زندگی خود نمی توانند به این کتاب ها دست یابند. در این برنامه مربیان و کتابداران کودکان محروم از راه دور با ادبیات و را ههای موثر و خلاق کتابخوانی آشنا می شوند.
«با من بخوان» برای کودکان کار و محروم چگونه اجرا می شود؟
- مراکز آموزشی کودکان محروم که مربیان آن آماده پیوستن به این طرح هستند، شناسایی م یشوند .
- نهادی حقوقی یا افرادی حقیقی برای پشتیبانی مالی از این برنامه در آن مرکز آموزشی خاص اعلام آمادگی میکنند.
- مربیان کتابخوانی در نخستین جلسه حضوری با کم و کیف برنامه آشنا می شوند و شیوه های درست کتابخوانی با کودکان را فرامی گیرند.
- کارگاه های آموزشی برای مربیان دو بار در سال برگزار می شود.
- کودکان مراکز در گروه های کتابخوانی سازماندهی می شوند.
- کتاب های مناسب و برگزیده برای هر گروه در کیسه های پارچه ای گذاشته و فرستاده می شوند.
- کیسه های کتاب در چند نوبت بر اساس برنامه تنظیم شده برای مراکز فرستاده می شود.
- مربیان، پس از هر نشست کتابخوانی بر اساس پرسش نامه ای که برای آ نها فرستاده شده است، درباره چگونگی واکنش کودکان به آن کتاب و کم و کیف نشست کتابخوانی گزارش تهیه میکنند.
- پرسش نامه ها و گزارش نشست های کتابخوانی در کمیته نظارت برنامه «با من بخوان» بررسی می شود.
- بسته های جدید کتاب بر اساس نیاز و بازخوردی که از هر مرکز دریافت می شود، تهیه و فرستاده می شوند.
- کارشناسان «با من بخوان» به طور مرتب با کتابخوانان در ارتباط هستند و با فرستادن راهکارهای آموزشی از آ نها پشتیبانی می کنند.
نحوه اجرای طرح «با من بخوان» با همکاری جامعه یاوری فرهنگی در استان خراسان جنوبی:
مقدمه
ما بر این باوریم: زمانی می توان جامعه ای خلاق و شکوفا، به دور از خشونت برای فرزندان خود بنا کرد که همه کودکان و نوجوانان، نسل آینده این جامعه، بتوانند با کتابخوانی و اندیشه ورزی، ارزشهای انسانی را در وجود خود بارور و شکوفا کنند. به همین دلیل جامعه یاوری فرهنگی از سال ۹۲ تفاهم‌نامه‌ای را با موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان امضا کرد تا کودکان شهرستان‌های محروم هم به جمع کتابخوان‌ها بپیوندند.
این تفاهم‌نامه که در قالب طرح «با من بخوان» اجرا میشود، در سال۹۲ بیش از ۷۵۰کودک را در ۲شهرستان نهبندان و قائنات با دنیای کتابخوانی آشنا کرد و در سال۹۳ بیش از سه هزار نفر از کودکان مقطع پیش دبستانی و اول دبستان ساکن ۱۲شهر محروم را به جمع کتابخوان‌ها اضافه کرد. این کودکان که از ۵ تا ۷ سال سن دارند کتابهای با کیفیت مناسب گروه سنی‌شان را دریافت کردند و با حضور مربی‌های آموزش دیده آنها را مطالعه کرده و مهارت‌های بلندخوانی، درک مطلب، تفکر انتقادی و فعالیت‌های هنری را یاد گرفتند. در این طرح ۱۵هزار جلد کتاب میان کودکان توزیع شد و ۲۱روستا مهد در تابستان به کتابخانه‌های روستایی تبدیل شدند. پیش از همه این‌ها کارگاه‌های آموزشی ویژه‌ای برای مربیان برگزار شد و حدود ۹۰مربی بومی آموزش دیدند تا طرح «با من بخوان» را با استانداردهای بالایی اجرا کنند.
اهداف طرح
- دسترس پذیر کردن کتاب های مناسب و با کیفیت برای کودکان ۴ تا ۶ ساله تحت پوشش ۳۰ مهد کودک و پیش دبستانی در دو منطقه نهبندان و قائنات
- آموزش و توانمند سازی مربیان مهد و پیش دبستانی در جهت ترویج کتابخوانی و آموزش خلاق با برگزاری ۳ کارگاه آموزشی فشرده ی دو روزه در منطقه
- تشکیل کلاس های بلند خوانی به منظورآموزش مربیان و تشویق کودکان به مشارکت در کتابخوانی
- تشکیل کتابخانه های با کیفیت در مهد ها و پیش دبستانی ها
- مستند کردن تجربه ها برای تحلیل، ارزیابی و به اشتراک گذاشتن در راستای اجرای اهداف بالا این طرح در نظر دارد در، دراز مدت به اهداف زیر که شامل تغییرات کیفی مثبت
در زندگی کودکان است نیز دست یابد:
- کمک به بهبود سه مهارت از چهار مهارت پایه سواد: گوش سپردن، بیان کردن و خواندن
- تاثیرگذاری بر ذهن و رشد کودکان در فرایندی چندگانه، در برگیرنده کنش ورزی ذهنی، هموار ساختن شکوفایی و خلاقیت در زندگی روزمره و آموزش
- کمک به رشد زبانی، عاطفی و شناختی و رشد اجتماعی یا جامعه پذیری کودکان پیش دبستانی
- کمک به بازسازی شخصیتی یا گره گشایی از گرههای روانی آ نها از راه هم ذات پنداری یا برگرفت از شخصیت های داستانی و برون رفت از دنیای بیرونی و درون رفت در دنیای تخیلی
- کمک به رشد مهارت های ریز حرکتی کودکان پیش دبستانی
مراحل اجرایی طرح «با من بخوان» در استان خراسان جنوبی:
۱- ارسال کتاب
کتاب های با کیفیت به ۸۰۰ کودک در ۳۰ مهد و پیش دبستانی در دو منطقه نهبندان و قائنات کتا بها ی با کیفیت که از سوی گروه کتابشناسی گزینش می شود، در دو نوبت در شهریور و دی ۹۲ و هر بار ۱۲ عنوان کتاب که برخی همراه با بسته های فعالیت بودند، ارسال شد. بسته های کتاب + فعالیت از جمله دستاورد های برنامه « با من بخوان » است که برای آموزش و راهنمایی مربیان دستنامه ای برای کتاب تهیه می شود که در آن شیوه خواندن، گفت و گو درباره کتاب و فعالیت های هنری، نمایش و کتابسازی گام به گام آموزش داده می شود. افزون بر این در هر بسته برگ ههای فعالیتی است که کودکان می توانند با آن ها ماسک، صحنه نمایش ، شخصیت های داستان، صحن ههای گوناگون داستان را بسازند. کتاب ها برای هر ۵ کودک و بسته های فعالیت برای هر کودک بطور جداگانه ارسال شد. علاوه بر آن در نوبت اول کتاب های آموزش خلاق: آواورزی و الفبا ورزی نیز برای هر ۱۰ کودک ارسال شد.مجموع کتاب های ارسال شده ۵۴۱۰ جلد و فعالیت های ارسال شده ۵۳۴۰۰ برگه ی رنگی و سیاه سفید بوده است همراه با ۳۶۰ کیسه پارچه ای با من بخوان. همچنین ۲۱ مهد در تابستان تبدیل به کتابخانه های روستایی شدند و ۲۸۴۰ جلد کتاب مناسب و با کیفیت برای کودکان و نوجوانان و خانواده ها ی آنان از فروشگاه کتاب های مناسب هدهد تهیه و به وسیله گروه تدارکات جامعه یاوری به منطقه ارسال شد.
۲- برگزاری سه کارگاه آموزشی برای مربیان و مدیران مهد ها و پیش دبستانی های در دو منطقه
در مجموع ۳ کارگاه آموزشی برای مربیان این طرح برگزار شد.
● کارگاه های نخست در تاریخ ۱۹ و ۲۰ شهریور ۱۳۹۲ در خانه معلم قاین و در ۲۶ ۲۷ شهریور ۱۳۹۲ در بهزیستی نهبندان تشکیل شد.
● کارگاه دوم در تاریخ ۳و ۴بهمن ۱۳۹۲ در خانه معلم قاین به اجرا در آمد و ۱۰ و ۱۱ بهمن ۱۳۹۲ در نهبندان در خانه یکی از مربیان نهبندان تشکیل شد.
●کارگاه سوم در تاریخ اول خرداد ۱۳۹۲ در نهبندان در خانه یکی از مربیان و دوم خرداد ۱۳۹۲ در قاین در خانه معلم برگزار شد. در این کارگاه ابتدا آموزش کتابداری ساده همراه با کار عملی و دادن برچسب های رنگی برای کتابخانه تابستانی روستایی انجام شد. سپس جمع بندی و گزارش از کار ۹ ماه مربیان در انجام طرح با من بخوان انجام گرفت و گواهی نامه به هر مربی داده شد.
۳- برگزاری نشست های بلندخوانی برای کودکان و اجرای فعالیت های مرتبط با کتاب ازسوی مربیان
مربیان بعد از کارگاه های آموزشی شروع به اجرای طرح کردند. برای هر ۵ کودک یک کیسه شامل ۱۲ عنوان کتاب و برگه های فعالیت)برای هر کودک( برای یک دوره سه ماهه درنظرگرفته شده. هر هفته یک کتاب همراه با فعالیت بلند خوانی و در این میان آواورزی و الفباورزی نیز آموزش داده شد.
۴- تشکیل کتابخانه ای از کتاب های با کیفیت و امانت دادن کتاب ها به کودکان
یکی از اهداف طرح تشکیل کتابخانه های با کیفیت در هر مهد کودک – پیش دبستانی است که به تدریج انجام می گیرد. در هر دوره سه ماهه ۱۲ عنوان کتاب با کیفیت برای هر گروه ۵ نفره از کودکان فرستاده می شود همراه با راهنما های آموزشی برای مربیان و برگه های فعالیت برای کودکان. به این ترتیب در آخر دوره در هر مهد برای هر ۵ کودک ۲۴ عنوان کتاب به علاوه واژه نامه چیستانی، آواورزی و الفبا ورزی وجود دارد که مجموعه یک کتابخانه کلاسی را تشکیل می دهد. به عنوان مثال در یک مهد با ۳۰ کودک ۱۷۵ جلد کتاب در کتابخانه قرار می گیرد که برای سال های آینده این مرکز نیز استفاده می شود.
مربیان در ابتدا هرگز فکر نمی کردند که به کودکان زیر ۷ سال نیز می توان کتاب به امانت داد. اما در عمل متوجه شدند که کودکان و خانواده ها با علاقه کتا بها را به خانه می برند و تمیز و مرتب برمی گردانند، واین باعث شد فرهنگ امانت گرفتن کتاب در کودکان نهادینه شود . کار دیگری که سال گذشته در این پروژه انجام گرفت و برای آن پیش بینی اولیه نشده بود ، تشکیل کتابخانه های کوچک برای همه گروه های سنی و خانوادها در محل مهد کودک های هر روستا در ایام تابستان بود. ۲۱ مربی پذیرفتند که یک روز در هفته به مهد بیایند و از مردم روستا، کودکان ونوجوانان دعوت کنند که به این کتابخانه کوچک آمده و کتاب امانت بگیرند. برای هر مهد ۱۳۶ جلد کتاب برای مقاطع دبستان تا آخر دبیرستان فرستاده شد و کتاب هایی برای خانواده ها با موضوع هایی در پیوند با نکات بهداشتی و آموزشی کودکان.
۵- دستاوردها
- حدود ۷۵۰ کودک تحت پوشش این طرح قرار گرفتند
- ۲۶ مربی مهد و پیش دبستانی در سه کارگاه آموزشی دو روزه آموزش دیدند.
- ۸۲۵۰ جلد از بهترین کتاب های با کیفیت در دسترس کودکان قرار گرفته
- ۲۱ کتابخانه روستایی بر پا شده است که در حال حاضر دائر و فعال هستند
- گزارش ها و مشاهدات رشد همه جانبه را در بیش تر کودکان نشان داده است : رشد زبانی، اجتماعی، شخصیتی و شناختی و افزایش توانایی در انجام مهارت های حرکتی.
- مربیان به سبب توجهی که به مناطق و کار آن ها شده ، شرکت در کارگاه ها ، آگاهی ازروش های خلاق آموزشی و ارسال کتاب همراه با فعالیت، انگیزه زیادی برای ادامه این طرح پیدا کردند.
- به گفته مربیان برنامه آموزشی کارگاه ها برای آن ها بسیار سودمند وآن ها را تبدیل به مربیانی کارآزموده ، پر انگیزه و خلاق کرده است.
- اعتماد به نفس مربیان بسیار زیاد شده است و در دیدگاه آن ها به کودکان پیش دبستانی و مطالب آموزشی، کتاب خوب و با کیفیت و شیوه انتقال و آموزش به کودکان تحول بسیار زیادی ایجاد شده است.
- در ابتدای طرح مربیان توجه کمتری به نوشتن گزارش و مستند سازی داشتند، اما در نیمه دوم طرح با صحبت ها و فرهنگ سازی که انجام گرفت، آن ها با انگیزه و توجه بیشتری به این بخش کار نگاه کردند.
- خانواده ها از این طرح که چنین کتاب های خوبی در اختیار کودکانشان قرار داده است، بسیار خشنود بودند.
- کودکان به کتاب ها و نشست های کتابخوانی بسیار علاقه مند شده اند و فرهنگ به امانت گرفتن و برگرداندن کتاب را در این سن به خوبی آموخته اند.
- مهد هایی که طرح با من بخوان در آن اجرا شده ، اکنون به کتابخانه ای کوچک برای استفاده همه کودکان روستا بدل شده اند.
ویدئوهای مربوط به برگزاری کارگاه ها:
برای دانلود فیلم “این خونه است این گام است” اینجا کلیک فرمایید.
برای دانلود فیلم “گندم کاری (مرغ سرخ پا کوتاه)” اینجا کلیک فرمایید.
برای دانلود فیلم “چرتکه شمارش” اینجا کلیک فرمایید.
برای دانلود فیلم “کارگاه قاین حاجی آباد پسکوه (۵)” اینجا کلیک فرمایید.